Wielowypusty - wielokliny

Wielowypusty - wielokliny

Połączenie wielowypustowe (wieloklinowe) można przedstawić jako połączenie wpustowe o większej ilości wpustów wykonanych razem z wałem. Elementem przenoszącym moment jest wielowypust nacięty na wale. W porównaniu z połączeniami wpustowymi, połączenia wielowypustowe mogą być bardziej obciążone, umożliwiają również centrowanie łączonych elementów.

Zalety połączenia wielowypustowego to mniejsze wymiary promieniowe, większa nośność, lepsze osiowanie łączonych części, większa częstotliwość obracania.

Wielowypusty – rodzaje i zastosowanie

Połączenie wielowypustowe to drugi po połączeniach wpustowych rodzaj wykorzystywanego połączenia. Stosowane w przemyśle motoryzacyjnym (np. połączenia napędowych wałów przegubowych) i innych maszynach i urządzeniach przemysłowych. W zależności od kształtu wyróżnia się wielowypusty:
- wielowypusty prostokątne,
- wielokliny ewolwentowe,
- wielowypusty trójkątne (karbowe).

Wielokliny zalety

Wobec połączenia wpustowego wielowypusty wykazują następujące różnice:
- przy tej samej średnicy wału mogą przenosić większe wartości obciążenia, z uwagi na większą powierzchnię docisku,
- gwarantują zdecydowanie lepsze prowadzenie i centrowanie w połączeniach ruchowych,
- zwiększenie sztywności wału,
- mniejsze spiętrzenie naprężeń w wale,
- większą dokładność połączenia.

Ile ma być wpustów w wielowypuście?

Liczbę wpustów prostokątnych przyjmuje się parzystą. Zwykle jest ich 4-10 dla serii obciążeniowej lekkiej lub średniej, powyżej 10 dla serii ciężkiej. Seria obciążeniowa lekka zalecana jest w połączeniach spoczynkowych, średnia dla połączeń ruchowych oraz ciężka w przypadku występowania obciążeń o zmiennym kierunku.

Wielowypust do przenoszenia momentu skręcającego

Jeśli wielowypust ma przenosić moment skręcający, to istotny jest sposób osiowania (rys. 1).

Rodzaje osiowania w połączeniach wielowypustowych

Rys. 1. Rodzaje osiowania w połączeniach wielowypustowych

I tak, osiowanie na wałku (rys. 1a) stosuje się w połączeniach spoczynkowych lub mniej dokładnych połączeniach ruchowych. Najczęściej wtedy wypusty są nieutwardzone. Wałki szlifuje się na zewnętrznej średnicy, otwory są przeciągane lub kalibrowane.

Osiowanie na wypustach (rys. 1b) jest mniej dokładne. Pozwala jednak maksymalnie ograniczyć luz obwodowy. A to jest już niezwykle istotne dla działania połączenia w obciążeniach o zmiennym kierunku (motoryzacja). W przypadku jednokierunkowego obciążenia większy luz obwodowy nie wpływa ujemnie na pracę urządzenia, a znakomicie ułatwia montaż.

Osiowanie w otworze (rys. 1c) znajduje zastosowanie do połączeń dokładnych, wtedy wpusty powinny być utwardzone. Powierzchnie osiujące na wałku i w otworze oraz boki wpustów na wałku są szlifowane. Na krawędziach den wrębów frezowane są dodatkowo rowki, co ułatwia szlifowanie oraz zwiększa pole przylegania na bokach wypustu.

Połączenia wielowypustowe - jakie pasowanie?

W połączeniach wielowypustowych stosuje się następujące pasowania [2]:
- walcowe powierzchnie osiujące:
 *H7/h6 – połączenia spoczynkowe,
 *H7/f7 – połączenia ruchowe
- powierzchnie nieosiujące –  H11/a11,
- wpusty:
 *H10/f8 – połączenia spoczynkowe,
 *H10/c9 – połączenia ruchowe.

Połączenia wielowypustowe podobnie jak połączenia wpustowe podlegają normalizacji.

Wielowypusty to grzbiety lub zęby na wale napędowym, które zazębiają się z rowkami współpracującym elemencie i przenoszą na niego moment obrotowy pracując współosiowo.

Wałki wielowypustowe (wieloklinowe) umożliwiają przeniesienie wysokich momentów skręcających. W standardzie produkowane są ze stali C45 (wg ESN 12 050). Wałki produkowane są według normy ISO 14 (DIN 5463). Szerokość klina i średnica wewnętrzna posiadają wymiary wykonane z dokładnością 0/-0.08mm. Na magazynie posiadamy wałki w maksymalnej długości 3mb. Tolerancja długości +/-5mm. Tuleje produkowane są w trzech wersjach: jako walcowe, z kołnierzem lub jako pierścień zaciskowy. Produkowane są ze stali St 45/16 MnCsS 5 Pb lub z brązu Rg7 (GC - CuSn 5/7 ZnPb). Mamy możliwość sprowadzenia powyższych elementów w wersji ze stali nierdzewnej, zapytania o te produkty w takim wykonaniu proszę podsyłać do naszego działu handlowego na adres [email protected]

Rozwiń opis
Zwiń opis