Wiertła to narzędzia podłużne służące wykonywaniu otworów przy wykorzystaniu wiertarki, bądź innego rodzaju obrabiarki z napędem obrotowym. Ruch obrotowy wykorzystuje powierzchnię czołową do wiercenia, bądź pogłębienia gotowych już otworów.
Budowa wiertła
Wiertło złożone jest z dwóch głównych części – roboczej i chwytowej. Fragment roboczy znajduje się od czoła wiertła do końca rowka wiórowego. Chwytem zaś, czyli trzpieniem jest część wiertła utrzymywana przez uchwyt narzędzia. Obie części występują po przeciwległych stronach. Warto dodać, iż większość wierteł posiada proste trzpienie, ale istnieją także trzpienie stożkowe Morse służące wierceniu przy dużych obciążeniach.
By Ssawka, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=9853523
Rodzaje wierteł i ich zastosowanie
Wiertła do drewna
– Wiertło kręte
stosowane do wykonywania otworów walcowych. Są dostępne w dwóch wersjach – wiertła jednolite oraz łączone. Przy stosowaniu tego rodzaju wierteł niemożliwa jest dalsza obróbka w materiale.
– Wiertło do drewna płaskie (piórkowe/łopatkowe)
Służą do wiercenia otworów o większych średnicach – do 45 mm, ale charakteryzują się mniejszą precyzją, niż wiertła kręte. Na budowę tego wariantu wierteł składają się dwa zwoje ułożone prosto, zaś samo wiertło nie jest wyposażone w rowki odprowadzające wióry
Wiertła do metalu
– Wiertło uniwersalne
Służą wierceniu w metalu, drewnie oraz tworzywach sztucznych. Najczęściej zbudowane są ze stali. Z powodzeniem mogą wykonywać wiercenia w materiałach takich jak miedź, aluminium, mosiądz oraz pozostałych materiałach miękkich. Dedykowane są prostym pracom domowym dla użytkowników, którzy nie wymagają szczególnej precyzji
– Wiertła HSS
Wykonane ze stali szybkotnącej. Wykorzystywane najczęściej do wiercenia w metalu, drewnie i tworzywach sztucznych. Tego typu wiertła odznaczają się wysoką precyzją oraz prostolinijnością wierceń. Często stosowane przez profesjonalistów.
– Wiertło stożkowe
Najczęściej stosowane do wiercenia w różnego rodzaju blachach oraz metalach kolorowych, jak również tworzyw sztucznych i metali szlachetnych. Najczęściej stosowane w przemyśle motoryzacyjnym oraz maszynowym ze względu na wyjątkową precyzję. Poza dokładnością, ważną zaletą tego wariantu wierteł jest również szybkość wiercenia.
– Wiertło tytanowe
Odznaczają się wyjątkową twardością oraz wytrzymałością, są powleczone azotkiem tytanu. Umożliwiają wiercenie nawet w najtwardszych materiałach takich jak brąz utwardzony, czy żeliwo ciągliwe. Cechują się ponadto dłuższą żywotnością bez utraty precyzji w okresie nawet nadmiernej eksploatacji
– Wiertło kobaltowe
Najczęściej stosowane względem twardych i miękkich metali. Ich walorem jest sześciokrotnie większa twardość, niż w przypadku wierteł konwencjonalnych ze stali. Kobaltowa powłoka utwardza ostrze, dzięki czemu możliwe jest precyzyjne wiercenie nawet w najtwardszych materiałach.
Wiertła do betonu
– Wiertła uniwersalne
– Wiertła diamentowe
Używane do wiercenia w betonie, murze, żelbetonie oraz kamieniach naturalnych. W zależności od rozmiaru można je stosować względem wierceń precyzyjnych, jak i większych otworów. Ich walorem jest niezniszczalność – nawet po wymagających pracach można regenerować ostrze.
– Wiertła widiowe – z węglików spiekanych
Dedykowane wiertarkom udarowym. Można nimi wiercić w dowolnym materiale naturalnym, zaś średnica mieści się zazwyczaj w przedziale – 3-13 mm.
– Wiertła koronkowe
Stosuje się je głównie do wiercenia w betonie, asfalcie oraz kamieniu.
W innym naszym artykule opisujemy: Jak dobrać wiertło pod gwint, tabela gwintów
W innym naszym artykule opisujemy Wiertła do drewna
W innym naszym artykule opisujemy: Wiertarka stołowa i uchwyt wiertarski
W innym artykule opisujemy: Wiertła do metalu
W innym artykule opisujemy: Jak ostrzyć wiertła
Jak wymienić wiertło w wiertarce?
