Czym jest wiertarka stołowa chyba za wiele mówić nie trzeba. Należałoby jednak powiedzieć, ze wiertarka poza wierceniem otworów, do których w końcu została stworzona, ma przede wszystkim za zadanie wiercić owe otwory pod zadanym kątem, najczęściej prostym, czyli prostopadłym do płaszczyzny XY.
Budowa wiertarki stołowej
Budowa takiej wiertarki nie jest jakoś skomplikowana. Ot podstawa żeliwna, słup podpierający, wykonany w jakiejś tolerancji, celem nastaw wysokości stolika podpierającego imadło. Na szczycie słupa umieszczony zostaje korpus wiertarki. W korpusie w sumie nic nie ma, jest to odlew najczęściej żeliwny, z pasowanymi otworami. Dwa równoległe prostopadłe do płaszczyzny XY, i jeden poprzeczny dla zębnika opuszczania wrzeciona. Od góry będzie jeden otwór gwintowany dla elementu przełożenia pasów klinowych napędu. Z tyłu korpusu umieszczony silnik napędowy z wielostopniowym kołem pasowym, najczęściej trzy lub cztery stopnie, podobnie na wrzecionie umieszczonym z przodu korpusu suwliwie, natomiast w otworze poprzecznym przenikającym częściowo otwór wrzeciona znajdziemy wspomniany wcześniej zebnik z dźwigniami do zmiany wysokości wrzeciona, na wrzecionie zaś w pionie są nacięte ząbki właśnie do tego przemieszczania pionowego, oraz naciety rowek dla blokady jego obrotu względem korpusu. Od góry jakaś obudowa koniecznie z logiem firmy która to wyprodukowała, jakiś włącznik zasilania i czasem jakieś zbędne bajery w postaci osłon wrzeciona, które bardziej przeszkadzają niż chronią przed uszkodzeniem ciała.
Ponieważ budowa takiej wiertarki jest na tyle prosta, to biorąc pod uwagę typoszereg wielkości urządzenia, cała gama tychże jest budowana tak naprawdę w Chinach, zmieniają się tylko naklejki na korpusie i obowiązkowo CE (China Export). Co prawda podobnej budowy sa również nasze rodzime wiertarki, ale jakość wykonania jest na całkiem innym poziomie, więc w zasadzie nie ma co tu porównywać z aktualnym “nowym” chłamem hurtowo sprzedawanym na rynku. No dobra, mamy piękną, śliczną wiertarkę stojącą sobie na stole warsztatowym. I co dalej?
Co warto wiedzieć przed zakupem wiertarki stołowej?
Marzy Ci się wiertarka stołowa? Przed zakupem należałoby wpierw sprawdzić jakie wrzeciono w tym czymś siedzi, czyli z jakiej wielkości stożkiem Morse’a mamy tu do czynienia, oraz czy wrzeciono jest przelotowe czy nie. W tych najmniejszych wiertarkach często spotkamy się ze stożkiem wielkości morse’a 2 bez przelotu, lub wcale tego stożka nie ma, a z wrzeciona wystaje jedynie krótki stożek B16. Posiadanie przez wrzeciono stożka Morse’a pozwala nam wybić stożek mocujący uchwyt wiertarski i zamocować wiertło kręte z chwytem Morse’a zakończonym płetwą, a jeżeli wrzeciono jest przelotowe, wówczas możemy od góry wprowadzić szpilkę gwintowaną, tak aby móc przykręcić we wrzecionie jakis frez również umieszczony na chwycie Morse’a. No ale jak już wspomniałem, najczęściej mamy stożek morse’a 2 lub nie ma go wcale i wystaje nam stożek B16.
Uchwyt wiertarski
Zależnie od rozmiaru stożka uchwytu, w sumie można tu wymienić dwa typy uchwytów.
Rodzaje uchwytów tokarskich
Uchwyt zaciskany
– “na kluczyk” dostępny w EBMiA –
– samozaciskowy dostępny w EBMiA –
Trzeba również brać pod uwagę maksymalny rozmiar mocowanego narzędzia, jednakże największe wiertło jakie możemy zacisnąć w uchwycie będzie miało średnicę 16mm. Jeśli chodzi o montaż uchwytu na stożku wiertarki, to należy brać pod uwagę fakt, że ów uchwyt musi być centrycznie i pewnie zamocowany, ponieważ wszelkie odchyłki od osi będą skutkowały biciem osiowym narzędzia, wskutek czego wiercony otwór albo nie będzie miał żądanej średnicy, albo najzwyczajniej w świecie połamiemy wiertła. Skoro jesteśmy już przy narzędziach, to oczywistym będzie fakt, że mamy tu do czynienia z narzędziami które nazywamy:
Wiertła kręte
Jeśli chodzi o wiertła jest cała gama rozwiązań konstrukcyjnych wierteł, począwszy od płytkowych stolarskich, poprzez zwykłe kręte w danej odmianie twardości, po maszynowe z własnym chłodzeniem czy lufowe do wykonywania głębokich otworów. Tutaj jednak spotkamy przede wszystkim wiertła kręte zwykłe np taki zestaw –
Chłodziwo
A wspominając wiertla, należy też brać pod uwagę ich chłodzenie, gdyż jak wiadomo obróbka czegokolwiek “na sucho” powoduje szybkie tępienie się krawędzi ostrza, wskutek czego narzędzie trzeba będzie albo ostrzyć, albo zwyczajnie wymienić. Chłodziwo pozwala na szybkie odprowadzenie ciepła z przestrzeni obrabianej, wskutek czego narzędzie “nie puchnie” a krawędź tnąca ma większą żywotność. Odpowiednie chłodziwo znajdziecie tutaj: https://www.ebmia.pl/4770-chlodziwo
Imadło – Mocowanie wierconego przedmiotu
No dobra, wiemy już czym będziemy wiercić i gdzie te narzędzia zamocujemy itp. Pozostaje jeszcze kwestia naszego wierconego przedmiotu. Trzeba go w czymś zamocować, ponieważ nie wszystko da się trzymać w rekach, często zdarza się, że moment siły od obrotowego narzędzia nie pozwala nam ręcznie mu się przeciwstawić, wskutek czego materiał wyrwany z reki zamienia się w “helikopter”, ewentualnie pomoże nam się nieco pokaleczyć, zwłaszcza jeśli ma ostre krawędzie. Więc przede wszystkim należy tu myśleć przy robocie, czyli im większe wiertło, tym bardziej trzeba przedmiot obrabiany jakoś zabezpieczyć przed mimowolnym przemieszczaniem się. Zatem tutaj będziemy potrzebować imadła wiertarskiego z możliwością zamocowania elementu zarówno poziomo w szczekach jak i pionowo w wycięciu szczęk. Imadło takie musi być na tyle małe i płaskie, aby nie zabierało nam niepotrzebnie pola roboczego w pionie, a przy okazji pozwalało pewnie zamocować materiał.
BHP
I na koniec wypadałoby jeszcze wspomnieć o podstawowym BHP. Najczęściej będą to okulary chroniące przed odpryskami dostępne pod adresem: https://www.ebmia.pl/4101-ochrona-oczu-i-twarzy i buty z twardą podeszwą, żeby sobie nie wbić wióra w stopę, podobnie z ubiorem, ale to już chyba dość oczywista sprawa.
!!Najważniejsza uwaga, nigdy, ale to naprawdę nigdy nie wiercimy w rękawicach roboczych.!!
W innym naszym artykule opisujemy: Jak dobrać wiertło pod gwint
W innym naszym artykule opisujemy Budowa, rodzaje oraz zastosowanie wiertła
W innym naszym artykule opisujemy: Wiertła do drewna
