Dobór odpowiedniego wiertła pod gwint dla wielu bywa kłopotliwy, a w skrajnych przypadkach może być sporym wyzwaniem. Warto przy tym pamiętać, iż wykonanie otworów pod konkretne gwinty wymaga ogromnej staranności. Dzięki poniższym wskazówkom dobierzesz odpowiednie wiertło pod gwint.
Frezy do gwintów
Aby para gwintów odgrywała efektywnie swą rolę, niezbędne jest ich precyzyjne dopasowanie. Oznacza to, iż precyzyjne w tym procesie powinno być zachowanie stosownej średnicy otworu razem z wykonaniem odpowiednich nacięć. Jest to kluczowe kryterium skutecznego doboru wiertła do wykonania konkretnego otworu dla gwintownika.
Co to jest gwint
Gwint, czyli śrubowe nacięcie jest tworzone w otworze określonego materiału , bądź na jego walcowanej – zewnętrznej płaszczyźnie. Para gwintów daje możliwość trwałego połączenia w efekcie ruchu śrubowego z kompatybilnym odpowiednikiem. Gwinty te mogą charakteryzować się wieloma różnymi formami – w zależności od zastosowania oraz kształtu.
Rodzaje gwintów
Podstawowy podział gwintów, to gwinty zewnętrze oraz wewnętrzne, choć mamy do czynienia także z innymi podziałami.
Oto te najpopularniejsze :
– gwinty drobnozwojowe
– gwinty grubo zwojowe
– gwinty metryczne
– gwinty prostokątne
– gwinty walcowe
– gwinty okrągłe
Otwory pod gwinty
Podstawowa zasada mówi o tym, iż średnica wiertła pod gwint musi być minimalnie mniejsza od rozmiaru gwintu. Różnicę pomiędzy wspomnianymi wartościami prezentuje specjalna tabela gwintów, która ukazuje rozmiar wiertła wymagany względem gwintu o oznaczeniu M1, M3 oraz G1/16. Różnica średnic wierteł uwarunkowana jest zatem względem rodzaju tworzonego gwintu. Rozróżniamy następujące rodzaje gwintów :
– metryczny – normalny
– metryczny – drobnozwojowy
– rurowy
Tabela gwintów
Poniższa tabela gwintów z podziałem na średnicę wiertła i rozmiarem gwintu przedstawia jaką średnicę wiertła trzeba wybrać aby uzyskać konkretny otwór pod gwint metryczny, gwint metryczny drobnozwojny lub gwint rurowo-walcowy.
Gwint Metryczny M | Gwint Metryczny Drobnozwojny MF | Gwint Rurowo-Walcowy G | |||
Rozmiar Gwintu | Średnica Wiertła [mm] | Rozmiar Gwintu | Średnica Wiertła [mm] | Rozmiar Gwintu | Średnica Wiertła [mm] |
M 1 | 0,75 | M 4 x 0,5 | 3,5 | G-1/16″ | 6,7 |
M 1,1 | 0,85 | M 4,5×0,5 | 4 | G-1/8″ | 8,8 |
M 1,2 | 0,95 | M 5×0,5 | 4,5 | G-1/4″ | 11,8 |
M 1,4 | 1,1 | M 5,5×0,5 | 5 | G-3/8″ | 15,25 |
M 1,6 | 1,25 | M 6×0,75 | 5,2 | G-1/2″ | 19 |
M 1,7 | 1,3 | M 7x 0,75 | 6,2 | G-5/8″ | 21 |
M 1,8 | 1,45 | M 8×0,75 | 7,2 | G-3/4″ | 24,5 |
M 2 | 1,6 | M 8×1 | 7 | G-7/8″ | 28,25 |
M 2.2 | 1,75 | M 9×075 | 8,2 | G-1″ | 30,75 |
M 2,3 | 1,9 | M 9×1 | 8 | G-1.1/8″ | 35,5 |
M 2,5 | 2,05 | M 10×0,75 | 9,2 | G-1.1/4″ | 39,5 |
M 2,6 | 2,1 | M 10×1 | 9 | G-1.3/8″ | 42 |
M 3 | 2,5 | M 10×1,25 | 8,8 | G-1.1/2″ | 45 |
M 3,5 | 2,9 | M 11 x 0,75 | 10,2 | G-1.3/4″ | 51 |
M 4 | 3,3 | M 11×1 | 10 | G-2″ | 57 |
M 4,5 | 3,8 | M 12×1 | 11 | ||
M 5 | 4,2 | M 12×1,25 | 10,8 | ||
M 6 | 5 | M 12×1,5 | 10,5 | ||
M 7 | 6 | M 14×1 | 13 | ||
M 8 | 6,8 | M 14×1,25 | 12,8 | ||
M 9 | 7,8 | M 14×1,5 | 12,5 | ||
M 10 | 8,5 | M 15×1 | 14 | ||
M 11 | 9,5 | M 15×1,5 | 13,5 | ||
M 12 | 10,2 | M 16×1 | 15 | ||
M 14 | 12 | M 16×1,25 | |||
M 16 | 14 | M 16×1,5 | 14,5 | ||
M 18 | 15,5 | M 17×1 | 16 | ||
M20 | 17,5 | M 17×1,5 | 15,5 | ||
M22 | 19,5 | M 18×1 | 17 | ||
M24 | 21 | M 18×1,5 | 16,5 | ||
M27 | 24 | M 18×2 | 16 | ||
M30 | 26,5 | M 20×1 | 19 | ||
M33 | 29,5 | M 20×1,5 | 18,5 | ||
M36 | 32 | M 20×2 | 18 | ||
M39 | 35 | M 22×1 | 21 | ||
M42 | 37,5 | M 22×1,5 | 20,5 | ||
M45 | 40,5 | M 22×2 | 20 | ||
M48 | 43 | M 24×1 | 23 | ||
M52 | 47 | M 24×1,5 | 22,5 | ||
M56 | 50,5 | M 24×2 | 22 | ||
M60 | 54,5 | M 25×1 | 24 | ||
M64 | 58 | M 25×1,5 | 23,5 | ||
M68 | 62 | M 25×2 | 23 | ||
M 26×1,5 | 24,5 |
Jakie wiertło pod gwint od M1 do M56?
Gwinty metryczne ISO od M1 do M56
gwintu | Średnica wewnętrzna[mm] | |||
tole- rancji | ||||
M 1 | ||||
M 1,1 | ||||
M 1,2 | ||||
M 1,4 | ||||
M 1,6 | ||||
M 1,8 | ||||
M 2 | ||||
M 2,2 | ||||
M 2,5 | ||||
M 3 | ||||
M 3,5 | ||||
M 4 | ||||
M 4,5 | ||||
M 5 | ||||
M 6 | ||||
M 7 | ||||
M 8 | ||||
M 9 | ||||
M 10 | ||||
M 11 | ||||
M 12 | ||||
M 14 | ||||
M 16 | ||||
M 18 | ||||
M 20 | ||||
M 22 | ||||
M 24 | ||||
M 27 | ||||
M 30 | ||||
M 33 | ||||
M 36 | ||||
M 39 | ||||
M 42 | ||||
M 45 | ||||
M 48 | ||||
M 52 | ||||
M 56 |
![wiertła](https://www.ebmia.pl/wiedza/wp-content/uploads/2018/07/wiertla.png)
Jakie wiertło pod gwint metryczny?
Gwinty metryczne drobnozwojne od M1x0,2 do M48x4
pod gwint z szeregu wierteł wg DIN 336 [mm] | ||||
gwintu | [mm] | |||
tole- rancji | ||||
M 1×0,2 | ||||
M 1,1×0,2 | ||||
M 1,2×0,2 | ||||
M 1,4×0,2 | ||||
M 1,4×0,25 | ||||
M 1,6×0,2 | ||||
M 1,8×0,2 | ||||
M 2×0,25 | ||||
M 2,2×0,25 | ||||
M 2,5×0,35 | ||||
M 3×0,35 | ||||
M 3,5×0,35 | ||||
M 4×0,5 | ||||
M 4,5×0,5 | ||||
M 5×0,5 | ||||
M 5,5×0,5 | ||||
M 6×0,75 | ||||
M 7×0,75 | ||||
M 8×0,75 | ||||
M 8×1 | ||||
M 9×0,75 | ||||
M 9×1 | ||||
M 10×0,75 | ||||
M 10×1 | ||||
M 10×1,25 | ||||
M 11×0,75 | ||||
M 11×1 | ||||
M 12×1 | ||||
M 12×1,25 | ||||
M 12×1,5 | ||||
M 14×1 | ||||
M 14×1,25 | ||||
M 14×1,5 | ||||
M 15×1 | ||||
M 15×1,5 | ||||
M 16×1 | ||||
M 16×1,5 | ||||
M 17×1 | ||||
M 17×1,5 | ||||
M 18×1 | ||||
M 18×1,5 | ||||
M 18×2 | ||||
M 20×1 | ||||
M 20×1,5 | ||||
M 20×2 | ||||
M 22×1 | ||||
M 22×1,5 | ||||
M 22×2 | ||||
M 24×1 | ||||
M 24×1,5 | ||||
M 24×2 | ||||
M 25×1 | ||||
M 25×1,5 | ||||
M 25×2 | ||||
M 26×1,5 | ||||
M 27×1 | ||||
M 27×1,5 | ||||
M 27×2 | ||||
M 28×1 | ||||
M 28×1,5 | ||||
M 28×2 | ||||
M 30×1 | ||||
M 30×1,5 | ||||
M 30×2 | ||||
M 30×3 | ||||
M 32×1,5 | ||||
M 32×2 | ||||
M 33×1,5 | ||||
M 33×2 | ||||
M 33×3 | ||||
M 35×1,5 | ||||
M 36×1,5 | ||||
M 36×2 | ||||
M 36×3 | ||||
M 38×1,5 | ||||
M 39×1,5 | ||||
M 39×2 | ||||
M 39×3 | ||||
M 40×1,5 | ||||
M 40×2 | ||||
M 40×3 | ||||
M 42×1,5 | ||||
M 42×2 | ||||
M 42×3 | ||||
M 42×4 | ||||
M 45×1,5 | ||||
M 45×2 | ||||
M 45×3 | ||||
M 45×4 | ||||
M 48×1,5 | ||||
M 48×2 | ||||
M 48×3 | ||||
M 48×4 | ||||
M 50×1,5 | ||||
M 52×1,5 |
Wiertło pod gwinty metryczne drobnozwojne (zasada obliczeń średnicy wiertła)
skoku | |
0,2 | |
0,25 | |
0,35 | |
0,5 | |
0,75 | |
1 | |
1,5 | |
2 | |
3 | |
4 |
Wiertło pod gwinty metryczne zwykłe M1,7 , M2,3 i M2,6 według DIN 13
pod gwint z szeregu wierteł wg DIN 336 [mm] | |||
gwintu | Zakres wymiarów [mm] | ||
M 1,7 | |||
M 2,3 | |||
M 2,6 |
Wiertło pod gwinty zunifikowane ISO amerykańskie calowe – Gwinty o normalnym skoku (UNC)
gwintu | dla tolerancji 2B [mm] | pod gwint z szeregu wierteł wg DIN 336 [mm] | |
1-64 UNC | |||
2-56 UNC | |||
3-48 UNC | |||
4-40 UNC | |||
5-40 UNC | |||
6-32 UNC | |||
8-32 UNC | |||
10-24 UNC | |||
12-24 UNC | |||
1/4-20 UNC | |||
5/16-18 UNC | |||
3/8-16 UNC | |||
7/16-14 UNC | |||
1/2-13 UNC | |||
9/16-12 UNC | |||
5/8-11 UNC | |||
3/4-10 UNC | |||
7/8-9 UNC | |||
1-8 UNC | |||
1_1/8-7 UNC | |||
1_1/4-7 UNC | |||
1_3/8-6 UNC | |||
1_1/2-6 UNC | |||
1_3/4-5 UNC | |||
2-4_1/2 UNC |
Wiertło pod gwinty zunifikowane ISO amerykańskie calowe – Gwinty drobnozwojne (UNF)
gwintu | dla tolerancji 2B [mm] | pod gwint z szeregu wierteł wg DIN 336 [mm] | |
1 -72 UNF | |||
2 -64 UNF | |||
3 -56 UNF | |||
4 -48 UNF | |||
5 -44 UNF | |||
6 -40 UNF | |||
8 -36 UNF | |||
10 -32 UNF | |||
12 -28 UNF | |||
1/4 -28 UNF | |||
5/16 -24 UNF | |||
3/8 -24 UNF | |||
7/16 -20 UNF | |||
1/2 -20 UNF | |||
9/16 -18 UNF | |||
5/8 -18 UNF | |||
3/4 -16 UNF | |||
7/8 -14 UNF | |||
1 -12 UNF | |||
1_1/8-12 UNF | |||
1_1/4-12 UNF | |||
1_3/8-12 UNF | |||
1_1/2-12 UNF |
![wiertła](https://www.ebmia.pl/wiedza/wp-content/uploads/2018/07/wiertla.png)
Jakie wiertło pod gwint Whitwortha?
Gwinty Whitwortha (DIN 11-1970 unieważniona) – BSW
gwintu | [mm] | wiertła pod gwint [mm] | |
BSW 1/16 | |||
BSW 3/32 | |||
BSW 1/8 | |||
BSW 5/32 | |||
BSW 3/16 | |||
BSW 7/32 | |||
BSW 1/4 | |||
BSW 5/16 | |||
BSW 3/8 | |||
BSW 7/16 | |||
BSW 1/2 | |||
BSW 5/8 | |||
BSW 3/4 | |||
BSW 7/8 | |||
BSW 1 | |||
BSW 1_1/8 | |||
BSW 1_1/4 | |||
BSW 1_3/8 | |||
BSW 1_1/2 | |||
BSW 1_5/8 | |||
BSW 1_3/4 | |||
BSW 2 | |||
BSW 2_1/4 | |||
BSW 2_1/2 | |||
BSW 2_3/4 | |||
BSW 3 |
Jakie wiertło pod gwint do rurek pancernych?
Gwint do rurek pancernych według DIN 40430
gwintu | [mm] | wiertła pod gwint [mm] | |
Pg 7 | |||
Pg 9 | |||
Pg 11 | |||
Pg 13,5 | |||
Pg 16 | |||
Pg 21 | |||
Pg 29 | |||
Pg 36 | |||
Pg 42 | |||
Pg 48 |
Wiertło pod gwint rurowy Whitwortha (Whitworth pipe thread)
gwintu | [mm] | pod gwint z szeregu wierteł wg DIN 336 [mm] | |
Rp 1/16 | |||
Rp 1/8 | |||
Rp 1/4 | |||
Rp 3/8 | |||
Rp 1/2 | |||
Rp 3/4 | |||
Rp 1 | |||
Rp 11/4 | |||
Rp 11/2 | |||
Rp 2 |
Wiertło pod gwint rurowy B.S.P. według DIN 259 i DIN-ISO 228 (pipe thread B.S.P.)
gwintu | [mm] | pod gwint z szeregu wierteł wg DIN 336 [mm] | |
G 1/16 | |||
G 1/8 | |||
G 1/4 | |||
G 3/8 | |||
G 1/2 | |||
G 5/8 | |||
G 3/4 | |||
G 7/8 | |||
G 1 | |||
G 1_1/8 | |||
G 1_1/4 | |||
G 1_1/2 | |||
G 1_3/4 | |||
G 2 | |||
G 2_1/4 | |||
G 2_1/2 | |||
G 2_3/4 | |||
G 3 |
Jakie wiertło pod gwint stożkowy amerykański?
Wiertło pod gwint stożkowy amerykański, stożek 1:16 (American Taper pipe Thread)
gwintu | pod gwint [mm] |
1/8 | |
1/4 | |
3/8 | |
1/2 | |
3/4 | |
1 | |
1_1/4 | |
1_1/2 | |
2 |
Średnice wierteł pod gwint dla gwintowników wygniatających – Gwinty metryczne ( dla wygniataków )
Średnica wiertła = Średnica zewnętrzna gwintu minus 0,5 x skok Podane w tabeli wartości wyliczono według powyższego wzoru | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Wiertło pod gwint ISO metryczne drobnozwojne – dla wygniataków
gwintu | wiertła pod gwint [mm] |
M 4×0,5 | |
M 5×0,5 | |
M 6×0,5 | |
M 8×0,5 | |
M 6×0,75 | |
M 8×0,75 | |
M 10×0,75 | |
M 8×1 | |
M 10×1 | |
M 12×1 | |
M 14×1 | |
M 16×1 | |
M 18×1 | |
M 12×1,5 | |
M 14×1,5 | |
M 16×1,5 | |
M 18×1,5 | |
M 20×1,5 |
Gwinty zunifikowane ISO amerykańskie calowe o normalnym skoku (UNC) – dla wygniataków
gwintu | [mm] | wiertła pod gwint [mm] |
2-56 UNC | ||
3-48 UNC | ||
4-40 UNC | ||
5-40 UNC | ||
6-32 UNC | ||
8-32 UNC | ||
10-24 UNC | ||
12-24 UNC | ||
1/4-20 UNC | ||
5/16-18 UNC | ||
3/8-16 UNC |
Wiertło pod gwinty zunifikowane ISO amerykańskie calowe drobnozwojne (UNF) – dla wygniataków
gwintu | [mm] | wiertła pod gwint [mm] |
4-48 UNF | ||
5-44 UNF | ||
6-40 UNF | ||
8-36 UNF | ||
10-32 UNF | ||
12-28 UNF | ||
1/4-28 UNF | ||
5/16-24 UNF | ||
3/8-24 UNF |
Jakie wiertło pod gwinty rurowe?
Wiertła pod gwinty rurowe B.S.P. (G) – dla wygniataków
gwintu | [mm] | wiertła pod gwint [mm] |
G 1/16 | ||
G 1/8 | ||
G 1/4 | ||
G 3/8 | ||
G 1/2 |
![wiertła](https://www.ebmia.pl/wiedza/wp-content/uploads/2018/07/wiertla.png)
Średnice otworów pod gwinty w różnych materiałach
Wiercąc w materiałach innych niż stal trzeba wiercić różne niestandardowe średnice otworów. Poniższa tabela umożliwia dobranie odpowiedniego wiertła w zależności od materiału.
Gwint | Średnica wiertła w mm | ||
Aluminium | Żeliwo, Brąz, | Stal, Żeliwo ciągliwe, | |
M3 | 2,3 | 2,4 | 2,5 |
M3,5 | 2,7 | 2,8 | 2,9 |
M4 | 3,1 | 3,2 | 3,3 |
M4,5 | 3,5 | 3,6 | 3,7 |
M5 | 4,0 | 4,1 | 4,2 |
M5,5 | 4,3 | 4,4 | 4,5 |
M6 | 4,7 | 4,8 | 5,0 |
M7 | 5,7 | 5,8 | 6,0 |
M8 | 6,4 | 6,5 | 6,7 |
M10 | 8,1 | 8,2 | 8,4 |
M12 | 9,8 | 9,9 | 10,0 |
M14 | 11,4 | 11,5 | 11,75 |
M16 | 13,3 | 13,55 | 13,75 |
M18 | 14,8 | 15 | 15,25 |
M20 | 16,8 | 17,0 | 17,25 |
M24 | 20,3 | 20,25 | 20,5 |
Na koniec omawiania wiertła pod gwinty warto pamiętać, że podczas wiercenia ręcznego w zależności od warunków oraz sprawności ręki rozbicie gwintu może przynieść zmiany oscylujące wokół granicy od 0.05 mm do 0.5 mm.
W innym naszym artykule opisujemy Rodzaje gwintów
W innym naszym artykule opisujemy Budowa, rodzaje oraz zastosowanie wiertła
W innym naszym artykule opisujemy: Wiertła do drewna
W innym naszym artykule opisujemy: Wiertła do metalu
W innym naszym artykule opisujemy: Wiertarka stołowa i uchwyt wiertarski