Operacje wiertarskie – powiercanie, nawiercanie, wiercenie, pogłębianie

25 marca 2021 0

Autor:

Chcesz dowiedzieć się więcej o różnego rodzaju operacjach wiertarskich? A może interesuje Cię temat najpopularniejszych rodzajów wiertarek oraz narzędzi wiertarskich? Dobrze trafiłeś! Ten poradnik przygotowaliśmy dla wszystkich, którzy szukają kompleksowej wiedzy na temat wiercenia i strugania. Jeśli jesteś zainteresowany jakie są operacje wiertarskie, zapraszamy do lektury!

Operacje wiertarskie

Wiercenie

Wiercenie – jest to zdecydowanie najczęściej wykorzystywana metoda wykonywania otworów. To praktyczny sposób na wykonywanie otworów w pełnym materiale przy użyciu wiertła. Warto wiedzieć, że otwory mogą być wykonywane od razu lub w kilku etapach. W tym drugim przypadku należy pozostawić odpowiedni naddatek materiału, który będzie można poddać dalszej obróbce. Otwory wykonywane podczas wiercenia nie są zbyt dokładne pod względem wymiarowo-kształtowym. Mają także dużą chropowatość. Wynika to z faktu, że niełatwo jest oddzielić warstwę skrawaną od obrabianego detalu – z uwagi na chowające się w materiale wiertło oraz problem z odprowadzaniem wiórów w trakcie wiercenia. Co ciekawe, w trakcie wiercenia w pełnym materiale pracę wykonuje pięć krawędzi skrawających: dwie krawędzie główne, dwie krawędzie pomocnicze oraz ścin.

Powiercanie

Powiercanie – jest to proces wykonywany po wierceniu i polega na powiększaniu średnicy otworu. Jest on niezwykle przydatny ponieważ w trakcie wiercenia wytwarzane są duże siły, a także nie ma możliwości odprowadzania ciepła, jak również wiórów. Z tego względu najlepiej jest na początku wykonać otwór o mniejszej średnicy, a później go powiercić. Warto mieć jednak na uwadze fakt, że powiercanie nie poprawi dokładności wymiarowej czy nie zmniejszy chropowatości, a także nie poprawi nieprawidłowego umiejscowienia otworu czy też jego osiowości.

Rozwiercanie

Rozwiercanie – ten proces wykonywany jest po wierceniu czy powiercaniu. Pozwoli on poprawić lub też zwiększyć precyzję wymiarowo-kształtową wykonanych uprzednio otworów. Nie można jednak oczekiwać, że operacja ta usunie popełnione wcześniej błędy. Wyróżnia się dwa rodzaje rozwiercania, a mianowicie rozwiercanie zgrubne ora wykańczające. Przed przystąpieniem do rozwiercania koniecznie trzeba zadbać o zostawienie odpowiedniego naddatku materiału na tę operację. Dzięki użyciu rozwiertaków można uzyskać dokładność wymiarowo-kształtową na poziomie IT 9-11 (dla rozwiercania zgrubnego) oraz IT 6-9 (dla rozwiercania wykończeniowego), a także chropowatość powierzchni (Ra) na poziomie 2,5-5 μm (dla rozwiercania zgrubnego) i Ra<2,5 μm (dla rozwiercania wykończeniowego).

Pogłębianie

Pogłębianie – z kolei ta operacja pozwala na powiększenie średnicy otworu na pewnej jego głębokości. Pogłębiać można stożkowo lub walcowo, a ma to pomóc w schowaniu łba śruby.

Nawiercanie

Nawiercanie – służy do wykonywania otworów o niewielkim stosunku średnicy do głębokości. Przeprowadza się je w celu zaznaczenia miejsca, w którym będzie wykonywane wiercenie, a także w celu poprawy początkowego prowadzenia wiertła.

Rodzaje wiercenia pod względem kinematycznym

W znaczącej większości wiertarek ruch główny, a także ruch posuwowy wykonuje narzędzie. Ruch główny to ruch obrotowy, zaś ruch posuwowy określa się jako prostoliniowy. Każdy rodzaj narzędzia ma inne zastosowanie, a tym samym inną budowę i umożliwia usuwanie innego naddatku materiału. Dwa główne rodzaje wiercenia kinematycznego to:

Wiercenie poziome

Wiercenie poziome – jest to rodzaj wiercenia przeprowadzany przy pomocy narzędzia przystosowanego do wykonywania wyłącznie prostoliniowego ruchu posuwowego. Z kolei ruch główny obrotowy wykonuje przedmiot obrabiany. Wiercenie poziome wykorzystywane jest do wykonywania głębokich otworów oraz na tokarkach.

Wiercenie pionowe

Wiercenie pionowe – to wiercenie przeprowadza się narzędziem wykonującym jednocześnie ruch obrotowy oraz posuwowy przy nieruchomym przedmiocie obrabianym.

Wiertarki rodzaje

Wiertarka stołowa

Wiertarka stołowa – stosowana jest do wiercenia małych otworów – o średnicy maksymalnie 16 mm. W wiertarce stołowej wrzeciono napędza się silnikiem elektrycznym oraz przekładniami pasowymi. Z kolei ruch posuwowy wrzeciona wykonywany jest ręcznie – przy użyciu dźwigni.

Wiertarka słupowa

Wiertarka słupowa – używana do wiercenia większych otworów w porównaniu z wiertarką stołową. Z jej pomocą można wykonać otwór o średnicy maksymalnie 40 mm. Posiada ona wrzeciennik umiejscowiony na słupie, na którym umocowany jest stół. Co ważna, ruch posuwowy może być wykonywany mechanicznie lub ręcznie.

Wiertarka stojakowa

Wiertarka stojakowa – stosowana do tworzenia otworów o średnicy maksymalnie 80 mm. Wykorzystuje się ją zarówno w produkcji jednostkowej, jak i małoseryjnej. Jeśli chodzi o budowę, a także sposób pracy, można je porównać do wiertarki stołowej.

Wiertarka promieniowa

Wiertarka promieniowa – wykorzystywana jest do wiercenia otworów w dużych przedmiotach, które ze względu na swój rozmiar oraz masę nie mogą zostać zamocowane na stole.

Narzędzia wiertarskie

Jeśli chodzi o wiertła, to mogą być one jednoostrzowe, dwuostrzowe, trzyostrzowe lub też wieloostrzowe, a dobór konkretnego rozwiązania zależy od przeznaczenia wiertła. Biorąc pod uwagę budowę wierteł, można je również podzielić na wiertła kręte, piórkowe, do głębokich otworów, działowe, lufowe, rurowe itp. Poniżej przeczytasz kilka słów o każdym z nich.

Wiertło kręte – definiuje się je jako wiertło punktowe wieloostrzowe, ponieważ taką ma charakterystykę pracy. Ze względu na sposób mocowania zalicza się je do narzędzi trzpieniowych. Ich część robocza zbudowana jest z dwóch zwojów ułożonych śrubowo. Zakończone są one ostrzami w przedniej części. To podstawowy typ narzędzi wykorzystywanych do wiercenia otworów walcowych. Mogą być stosowane do wiercenia otworów bez konieczności późniejszej obróbki wykańczającej, do wiercenia otworów przeznaczonych do wykańczania innymi metodami, a także do wiercenia otworów pod gwint.

Wiertło piórkowe – określane jest jako narzędzie specjalne. Wykorzystywane jest do wiercenia otworów walcowych o niewielkiej głębokości, a także do otworów o małych średnicach – do 0,8 mm.

Wiertło do głębokich otworów – do obróbki otworów głębokości do stosunku 10d można stosować chociażby wiertła z wywierconymi otworami na ciecz chłodzącą, doprowadzanej do strefy skrawania.

Wiertło działowe – jest to zdecydowanie najprostsze narzędzie stosowane do wiercenia otworów o dużej głębokości. Praca z nim nie jest najprostsza, stąd nie cieszy się ono zbyt dużą popularnością.

Wiertło lufowe – używane jest do wykonywania bardzo głębokich otworów o średnicy 15-100d. Wiertło zbudowane jest z trzech części. Pierwsza w nich to część robocza, która wykonana jest ze stali szybkotnącej lub z węglików spiekanych. Druga część to rura cienkościenna ze stali stopowej. Natomiast trzecia to chwyt, który wykonuje się ze stali niestopowej jakościowej. Dzięki temu, że do wiertła lufowego doprowadzone jest pod wysokim ciśnieniem chłodziwo, może ono pracować nieprzerwanie.

Wiertło rurowe – znajduje zastosowanie przy wierceniu głębokich otworów o średnicy od ok. 45 mm do wymiarów największych. Konstrukcja wiertła umożliwia bardzo głębokie wiercenie – nawet do kilkudziesięciu metrów.

Nawiertak – stosowany jest do tworzenia nakiełków w jednym zbiegu. Występują dwa rodzaje nawiertaków: do nakiełków zwykłych oraz chronionych.

Pogłębiacz – wykorzystywany do obróbki powierzchni czołowych, stożkowych czy też cylindrycznych. Stosuje się go do wcześniej wykonanych otworów. Wyróżnia się kilka rodzajów pogłębiaczy, np. pogłębiacze stożkowe, czołowe itp.

Rozwiertak – jest to narzędzie stosowane do poprawy jakości, a także parametrów otworu. Występuje w dwóch wariantach: jako zdzierak oraz wykańczak.

Gwintownik – stosuje się go do robienia gwintów wewnątrz otworów. To narzędzie kształtowe wieloostrzowe, którego liczba ostrzy jest równa liczbie rowków wiórkowych.

Dłutowanie i struganie

Struganie to obróbka, przy którym wykorzystuje się ruch prostolinijny – zarówno w przypadku narzędzia, jak i obrabianego przedmiotu. Wyróżnia się struganie poprzeczne oraz wzdłużne – biorąc pod uwagę, czy ruchem głównym jest ruch narzędzia czy przedmiotu.

W zależności od kierunku ruchu narzędzia wyróżnia się zaś dwa rodzaje strugania, czyli struganie pionowe, przy którym narzędzie przemieszcza się w płaszczyźnie pionowej względem obrabianego przedmiotu (dłutowanie) oraz struganie poziome, przy którym narzędzie przemieszcza się w płaszczyźnie poziomej względem obrabianego przedmiotu.

Warto także wziąć pod uwagę podział ze względu na kinematykę wykonywanych ruchów. Otóż jest to podział na struganie wzdłużne oraz poprzeczne. W przypadku tego drugiego ruchem głównym jest ruch narzędzia, zaś ruchem posuwowym – ruch przedmiotu. Z kolei przy struganiu wzdłużnym ruchem głównym jest ruch przedmiotu, natomiast ruchem posuwowym – ruch narzędzia.

Noże strugarskie stosowane są do pracy na strugarkach wzdłużnych, jak i poprzecznych. W zależności od sposobu pracy noża wyróżnia się: noże strugarskie o zastosowaniu ogólnym i noże strugarskie kształtowe.

Za największe plusy strugania, jak i dłutowania uznaje się przede wszystkim świetne efekty technologiczne w przypadku pracy nad długimi i wąskimi elementami, a także nad powierzchniami przerywanymi. Oprócz tego dużą zaletą jest możliwość osiągnięcia wysokiej precyzji oraz chropowatości na poziomie 0,32-20mm, możliwość obróbki trudno dostępnych powierzchni, a także możliwość przezbrajania obrabiarki do kolejnych prac.

Za minusy strugania oraz dłutowania uznaje się zaś małą wydajność. Wynika ona z istnienia ruchu jałowego, a także z ograniczonej prędkości skrawania. Ze względu na to procesy te wykorzystuje się głównie do produkcji jednostkowej oraz małoseryjnej, jak również na wydziałach remontowych, gdzie obrabia się głównie pojedyncze elementy maszyn, które wymagają częstego przezbrajania obrabiarki.

W kolejnych naszych artykułach opisujemy:

Wiertła do drewna

Wiertło do kamienia

Wiertła do szkła

Wiertła do metalu

Jak wymienić wiertło w wiertarce?

Wiertło widiowe – co to jest, budowa, do czego?

 

UdostępnijShare on FacebookShare on Google+Tweet about this on Twitter

Powiązane produkty

Newsletter
Bądź na bieżąco