Grupy materiałowe ISO – podstawowe rodzaje

12 października 2021 0

Autor:

Podczas obróbki skrawaniem kluczowe jest rozróżnianie poszczególnych rodzajów materiałów. Rozróżnia się sześć grup podstawowych materiałów, które różnią się od siebie składem chemicznym, strukturą oraz właściwościami fizycznymi. Poznaj najważniejsze grupy materiałowe ISO czyli podstawowe rodzaje.

Grupy materiałowe ISO – jakie rodzaje wyróżniamy?

ISO P

Pierwszą grupą, która uznawana jest za najpopularniejszą, jest grupa ISO P. Zalicza się do niej:

– stal,

– staliwo,

– stale automatyczne,

– stale konstrukcyjne,

– stale narzędziowe,

– stale niskostopowe,

– stale wysokostopowe.

Stale w grupie ISO P są zarówno hartowane, jak i niehartowane, a przy tym również odpuszczane z przeciętną twardością do 400 HB. Ich kluczowym składnikiem jest żelazo.

ISO M

Grupy materiałowe ISO M, czyli stale nierdzewne, których kluczowym składnikiem jest żelazo z dodatkiem chromu powyżej 12%. To stale, które wykazują odporność na korozję, ponieważ zawierają różnorodne dodatki, np. w postaci niklu, chromu czy też tytanu.

Zawierają stal:

– austenityczną – odporna na korozję,

– austenityczno-ferrytyczną (duplex) – łączy w sobie wytrzymałość na rozciąganie oraz wytrzymałość na korozję,

– ferrytyczną – wyróżniającą się właściwościami magnetycznymi,

– martenzytyczną – o dużej zawartości węgla.

Warto również dodać, że przy obróbce materiałów z grupy ISO M powstają duże siły skrawania oraz ciepło.

ISO K

W grupie materiałów ISO K znajduje się żeliwo, będące stopem Fe-C o wysokiej zawartości procentowej Si. Żeliwo to dzieli się trzy grupy: ciągliwe, szare oraz sferoidalne. Pierwsze z nich są mniej wrażliwe na pęknięcia i wykazują znakomitą wytrzymałość na rozciąganie i zerwanie. Z kolei żeliwo szare zawiera grafit w formie płatków, a dodatkowo wyróżnia się niską udarnością. Oprócz tego jest znakomitym przewodnikiem ciepła. Trzecia grupa, czyli żeliwa sferoidalne zawierają grafit ukształtowany kuliście. Wyróżniają się wysoką sztywnością, a także wytrzymałością na rozciąganie.

ISO N

Do grupy ISO N zalicza się metale nieżelazne, czyli miedź, magnez, aluminium, mosiądz oraz brąz. To miękkie metale, których twardość wynosi poniżej 130 HB (poza wytrzymałymi brązami o twardości większej niż 225 HB). ISO N uznawana jest za grupę materiałów łatwych w obróbce o długim i łatwym w kontroli wiórze. Materiały te stosowane są przede wszystkim w lotnictwie, a także w budowie bloków silników. Głównym problemem, jaki powstaje przy obróbce tych materiałów, jest klejenie się materiałów do narzędzi skrawających. Stąd też wymagane jest w tym przypadku używanie bardzo ostrych narzędzi.

ISO S

ISO S to grupa materiałów, do której zaliczają się materiały żaroodporne oraz tytan. Wyższe zawartości stopów zapewniają lepszą odporność temperaturową, lepszą odporność na rozciąganie oraz antykorozyjność. Tytan należy zaś traktować osobno. Stosowany jest on bowiem tam, gdzie wymaga się wysokiej odporności na rdzę. Warto dodać, ze tytan zachowuje swoje właściwości nawet przy bardzo wysokich temperaturach. Stąd też wykorzystywany jest w lotnictwie oraz wielu gałęziach przemysłu, gdzie kluczowa jest wysoka wytrzymałość materiałowa.

ISO H

Grupy materiałowe ISO H zawierają materiały hartowane, m.in. stale o twardości >45-68 HRC. Jest to grupa, którą uważa się za najtrudniejszą w obróbce. To wszystko ze względu na wysokie temperatury, a także duże zużycie narzędzi. Materiały z grupy ISO H wykorzystuje się do budowy silników, wałów czy obudów, zaś do obróbki tych materiałów stosuje się narzędzia odporne na odkształcenia oraz wytrzymałe na ścieranie.

W kolejnych artykułach opisaliśmy:

Parametry toczenia i dobór

Parametry skrawania i ich dobór

UdostępnijShare on FacebookShare on Google+Tweet about this on Twitter

Powiązane produkty

Newsletter
Bądź na bieżąco