Jednym z narzędzi, które powinno znaleźć się w każdym warsztacie, jest suwmiarka. Aby jednak mogła ona służyć skutecznie przez długie lata, warto wiedzieć, jak dobrać optymalny model, jak go używać i w jaki sposób o niego dbać.
Co to jest suwmiarka?
Suwmiarka to wygodne urządzenie służące do pomiarów wymiarów zewnętrznych i wewnętrznych przedmiotów oraz ich głębokości, a wszystko to z dokładnością do setnych części milimetra. Standardowe modele pozwalają na pomiary do 150 mm, ale największe z nich dają możliwość pomiarów nawet do 300 cm.
Budowa suwmiarki
Typowa suwmiarka zbudowana jest z prowadnicy i suwaka (stąd nazwa urządzenia) oraz elementów pomiarowych (szczęk, głębokościomierza). Każdy model zaopatrzony jest w element pomiarowy. W przypadku suwmiarek analogowych jest to podziałka kreskowa, zlokalizowana na prowadnicy i noniusz, czyli podziałka pomocnicza, umieszczona na suwaku i ułatwiająca odczyt do setnych części milimetra. Suwmiarki czujnikowe mają czujnik zegarowy i listwę zębatą zlokalizowaną na prowadnicy, zaś suwmiarki elektroniczne – elektroniczny wskaźnik cyfrowy i liniał pojemnościowy, znajdujący się na prowadnicy.
Rodzaje suwmiarek
Klasyfikacja suwmiarek oparta jest na rodzaju wykonywanych pomiarów. Mogą to być pomiary zewnętrzne, wewnętrzne lub mieszane. Dostępne są również suwmiarki modułowe przeznaczone do pomiaru grubości zębów w kolach zębatych. Do tej grupy zalicza się także spoinomierze, głębokościomierze i wysokościomierze suwmiarkowe, suwmiarki traserskie, do tarcz oraz bębnów hamulcowych.
Obecnie na rynku dostępne są też urządzenia cyfrowe z wyjściem do transmisji danych (np. USB).
Do czego służy suwmiarka?
Suwmiarki wykorzystywane są do precyzyjnych pomiarów różnych elementów, zarówno z zewnątrz, jak i wewnątrz. Wykorzystywane są w różnych dziedzinach przemysłu, zwłaszcza w tych związanych z precyzyjną obróbką materiałów, np. w tokarstwie, obróbce skrawaniem itp. Duże suwmiarki o klasycznej budowie używane są do pomiarów średnicy drzew w leśnictwie lub na plantacjach.
Jak mierzyć suwmiarką?
By dokonać pomiaru suwmiarką, należy chwycić ją w rękę w taki sposób, by kciuk znajdował się na dźwigni suwaka kontrolującego ruch ruchomej szczęki pomiarowej. Pomiędzy szczęki pomiarowe wkłada się mierzony element i dociska się suwak kciukiem. Wynik milimetrowy odczytuje się ze skali stałej, zaś wymiar dokładny (do milimetrowych części milimetra) z miejsca, w którym linie skali dokładnej umieszczonej na noniuszu stykają się z liniami na skali stałej.
W przypadku suwmiarek czujnikowych (zegarowych) wynik milimetrowy odczytuje się ze skali stałej suwmiarki, zaś wynik dokładny – ze skali na zegarze.
W przypadku suwmiarek cyfrowych gotowy wynik łatwo jest odczytać z ekranu lub tarczy pomiarowej. Urządzenie elektroniczne dobrej klasy samo się włączy w momencie ruchu suwak. Pomiar nim jest wykonywany tak samo, jak w przypadku suwmiarki analogowej z noniuszem. Modeli elektronicznych używać należy w warunkach temperatury pokojowej i niskiej wilgotności powietrza.
Jak dbać o suwmiarkę?
O suwmiarkę, jak i o każde precyzyjne urządzenie pomiarowe, należy odpowiednio dbać. Należy uważać, by nie narażać jej na upadki i wstrząsy. Szczególnie ważne jest to w przypadku suwmiarek cyfrowych. Modele takie są ponadto narażone na wilgoć i pył, które po dostaniu się do środka mogą uszkodzić delikatną elektronikę.
Użytkownicy suwmiarek powinni mieć świadomość, że nie może ono zastępować innych narzędzi, takich jak klucz czy młotek. Każda taka próba skończyć się może rozkalibrowaniem urządzenia i błędami pomiarów. Z tego powodu nowi użytkownicy suwmiarek, szczególnie w firmach, w których wykonywanych jest dużo pomiarów, powinni przejść szkolenie z ich obsługi. Pozwoli to na uniknięcie problemów związanych z uszkodzeniem sprzętu.
Na co zwracać uwagę przy zakupie suwmiarki?
Kupując suwmiarkę, warto zwracać uwagę przede wszystkim na jakość wykonania i użyte materiały. Należy także starannie wybrać rodzaj głębokościomierza (okrągły lub płaski). Wiele, dostępnych na rynku suwmiarek wykonano ze stali, aluminium lub obu materiałów, a w ostatnich latach pojawiają się modele zrobione z innych materiałów, np. węglików spiekanych. Osoby leworęczne także znajdą coś dla siebie. Podczas kupna suwmiarki warto wybrać sprzęt renomowanego producenta, którego wyrób będzie posiadać wszystkie, niezbędne atesty oraz certyfikaty jakości. Dla incydentalnego użytku można wybrać tańsze urządzenie, jednak trzeba się liczyć z niską precyzją pomiaru czy szybkim zużyciem sprzętu.
Decydując się na suwmiarkę cyfrową, warto wybrać model o żywotnej baterii, wyposażony w automatyczny włącznik i wyłącznik, który wyłącza urządzenie po określonym okresie bezczynności. Osoby, które używają tego sprzętu w ciężkich warunkach, powinny zaopatrzyć się w suwmiarki cyfrowe ze wzmocnioną i uszczelnioną obudową, która zabezpieczy elektronikę przed wilgocią i pyłami. Warto, by suwmiarka cyfrowa miała duży i czytelny ekran, który ułatwi pracę w warunkach słabego oświetlenia. Suwmiarka cyfrowa to dobre rozwiązanie zarówno dla użytkowników domowych, jak i profesjonalnych. Suwmiarkę elektroniczną powinny wybrać też osoby o słabym wzroku.
Suwmiarka analogowa to z kolei dobre rozwiązanie dla osób wykonujących pomiary sporadycznie lub pracujących w środowiskach zakłócających pracę urządzeń elektronicznych, takich jak bardzo niskie albo wysokie temperatury, duża wilgotność czy pola elektromagnetyczne.
