Przekładnia łańcuchowa jest to kołowa przekładnia mechaniczna cięgnowa, w którym funkcję cięgna pełni łańcuch. Składa się z minimum dwóch kół uzębionych oraz łańcucha, który składa się z szeregu ogniw łączonych przegubowo, przy czym przy czym kształt ogniw i może być rożny w zależności od rodzaju konstrukcji przekładni.
Rodzaje łańcuchów stalowych
– zębate,
– pierścieniowe (ogniowe),
– drabinkowe (sworzniowe, tulejkowe),
Przykład.
Przekładnie z łańcuchem drabinkowym stosowane są w napędach rowerów i motocykli. Konstrukcja łańcucha tego typu pozwala na zastosowanie prostych kół łańcuchowych, a także obniży poziom hałasu napędu. ]
Łańcuchy można łączyć przy użyciu specjalnych spinek. Umożliwiają one szybkie łączenie lub rozdzielanie łańcucha. Występują one w kilku wariantach:
Spinki do łańcucha
– Wariant „B” – ogniwo wewnętrzne,
– Wariant „A” – ogniwo zewnętrzne,
– Wariant „E” – spinka z piórkiem,
– Wariant „S” – spinka z zawleczką,
– Wariant „L” – półspinka z zawleczką,
– Wariant „C” – półspinka podwójna.
Regulacja zwisu łańcucha przeważnie dokonywana jest za pomocą jednego z kół łańcuchowych lub zastosowaniu dodatkowego elementu jakim jest rolka napinająca. Bardziej korzystnym rozwiązaniem jest pierwsza opcja ze względu na zużywanie się przegubów oraz sprawność całej przekładni. W celu uzyskania odpowiednich warunków pracy oraz wydłużenia trwałości łańcucha należy konserwować go odpowiednim smarem. Zapewni to ochronę przed zanieczyszczeniami, a także pozwoli uniknąć jego zatarciu.
Rodzaj zastosowanego łańcucha w przekładni ma wpływ na stosowane koła łańcuchowe. Podobnie jak cięgno przekładni, uzębienia kół są znormalizowane, a ich kształt zapewnia minimalne zużywanie się zębów i przegubów łańcucha, a co za tym idzie długą trwałość całej przekładni. Przekładnie łańcuchowe zachowują stałe przełożenie i umożliwiają dowolne rozstawienie osi kół, poprzez zastosowania łańcucha o odpowiedniej długości. Podczas projektowania przekładni łańcuchowych należy znać jej podstawowe parametry: przenoszona moc, przełożenie, prędkość obrotowa, prędkość obwodowa.
Wszystkie omówione elementy przekładni łańcuchowej można znaleźć w sklepie internetowym EBMiA.pl https://www.ebmia.pl/317-napedy-lancuchowe-kola-lancuchowe-lancuchy
Przekładnia łańcuchowa zalety
– przenoszenie energii na duża odległość,
– przenoszenie dużych sił, przy małym obciążeniu wałów i łożysk,
– brak poślizgu,
– nieczułe na ciepło,
– odporne na zanieczyszczenia.
Przekładnia łańcuchowa wady
– wyciąganie się łańcuchów,
– konieczność regulacji zwisu (możliwość spadania łańcucha),
– możliwość nagłego zerwania się łańcucha przy przeciążeniu,
– nierównomierność pracy,
– wysoka wrażliwość na nierównoległość osi kół łańcuchowych,
– dość hałaśliwa praca,
– konieczność smarowania,
– stosunkowo wysoki koszt.
Przekładnia łańcuchowa obliczenia
Dane:
N – moc przenoszona przez przekładnie,
n1 – prędkość obrotowa koła napędzającego,
n2 – prędkość obrotowa koła napędzanego lub przełożenie kinematyczne – i,
a – rozstaw osi,
warunki pracy przekładni i wymiary łańcucha oraz wieńca koła łańcuchowego.
– ilości zębów z1,
– nie mniej niż 15 dla przekładni zwykłych,
– nie mniej niż 19 dla przekładni o dużej pewności,
Liczbę zębów kół zębatych dobrano z książki [1]tab.nr.4.2.4 zalecane najbliższe przełożenie odpowiadające obliczonemu przełożeniu il wynosi iłn = 2,00 z tabeli wynika że liczba zębów koła zębatego 1 wynosi z1 = 19 oraz liczba zębów koła zębatego 2 wynosi z2 = 38
Współczynnik f1 zależny od liczby zębów koła napędzającego ([1] rys.nr.4.2.7) wynosi :
f1 = 0,95
Współczynnik f2 zależny od warunków pracy przekładni ([1] tab.nr.4.2.6) wynosi :
f2 = 1,5
Moc skorygowana Psk [kW] :
Podstawowe dane łańcucha :
Z uzyskanych danych dobrano rodzaj łańcucha 08B ([1]tab.nr.4.2.1)
Liczba rzędów łańcuchów 3,
Podziałka łańcucha p = 12,7[mm],
Obciążenie zrywające Fr = 45,4 [kN],
Średnica rolki d1ł = 8,51 [mm],
Średnia podziałowa kół zębatych (łańcuchowych)
Przybliżony rozstaw osi aŁ[mm]:
Liczba ogniw łańcucha zŁ
:
Rozstaw osi aŁ1 [mm] po zaokrąglonej liczbie ogniw:
Prędkość liniowa łańcucha V [m/s] :
Rodzaj smarowania dobrany według [1] rys.nr.4.2.8 :
2- Przekładnia zamknięta smarowana kroplowo
Zalecana lepkość kinematyczna oleju według [1] tab.nr.4.2.7 : 30 cSt
Obliczenia sprawdzające :
Napięcie łańcucha statyczne Fst [N]
Napięcie łańcucha dynamiczne Fd [N]
Siła odśrodkowa Fv [N]
Całkowite napięcie statyczne łańcucha Fcst [N]
Całkowite napięcie dynamiczne łańcucha Fcd [N]
Współczynnik na zrywanie przy obciążeniu :
– statycznym γst
– dynamiczne γd
Minimalny zwis łańcucha przekładni f ≤ fmin [mm]
Siła obciążająca wał Fsowł [N] :
Ponieważ współczynnik statyczny oraz dynamiczny znacznie przewyższa wartość minimalne dobrano łańcuch 08B, p = 12,7 [mm] (Fr = 45,4[kN]).
Literatura:
[1] LEONID W. KURMAZ., PODSTAWY KONSTRUKCJI MASZYN, PROJEKTOWANIE., P.W.N., 1999r.
