Łożysko przegubowe to jedno z łożysk ślizgowych, które nie posiada ruchomych elementów pośredniczących. Składa się za to z elementów kulistych ze ślizgającą się powierzchnią. Ich specyficzna budowa sprawia, że najczęściej korzysta się z nich w konstrukcjach stworzonych do przenoszenia dużych obciążeń. Łożyska przegubowe (ślizgowe) są to elementy gotowe do montażu. Stosuje się je głównie przy przenoszeniu bardzo dużych obciążeń jednostkowych na powierzchni ślizgowej w trakcie ruchów obwodowych o średniej szybkości oraz przy zmiennych obciążeniach. Co jeszcze warto wiedzieć o łożyskach przegubowych? Dowiesz się z naszego artykułu. Zapraszamy do lektury.
Łożysko przegubowe budowa
Najważniejsze w budowie łożysk przegubowych jest to, że składają się one z dwóch pierścieni. Jeśli mają być używane do dużych obciążeń lub przy jednokierunkowym ruchu obciążenia, zostają wyposażone w odpowiednie uwypuklenia oraz szczeliny, które umożliwiają gromadzenie się w nich produktu smarującego.
Dlaczego właśnie taka budowa? Łożyska przegubowe stosuje się w różnego typu maszynach, gdzie niezawodność pracy jest ogromnie ważna, zatem łożyska, dzięki swojej specyficznej budowie zapewniają efektywność procesów produkcyjnych. Istotna jest także ochrona przed ścieraniem oraz zmniejszenie siły tarcia, które zapewnia właśnie taki kształt. Co warte wspomnienia, bieżnia pokrywana jest powłoką ochronną z połączenia kwasu fosforowego oraz fosforanów, co zabezpiecza jeszcze bardziej łożysko przed uszkodzeniami, jakie mogłaby spowodować np. rdza.
Łożysko ślizgowe przegubowe SKF. Źródło skf.com
Dwa pierścienie, z których zbudowane jest łożysko przegubowe, są nierozłączne. Ważne, by ich linia przebiegu nie miała żadnych obciążeń. Szczególnie istotne są miejsca, gdzie łożysko naciska w czasie umieszczania go w zabudowie. Należy pamiętać, że tuleja, w której umieszcza się łożysko może napierać wyłącznie na pierścień zewnętrzny. Natomiast podczas instalacji łożyska na wale nacisk powinien być kładziony jedynie na pierścień wewnętrzny.
Łożysko ślizgowe przegubowe SKF. Źródło skf.com
Łożyska przegubowe są bardzo precyzyjne, dzięki czemu ich współczynnik wycierania współpracujących powierzchni jest bardzo mały. Zbudowane są wyłącznie z pierścieni – w ich konstrukcji nie znajdziesz żadnych kulek czy igieł. Składają się z pierścienia zewnętrznego o wklęsłej średnicy zewnętrznej z otworem smarownym oraz z pierścienia wewnętrznego o wypukłej średnicy zewnętrznej. Taka konstrukcja idealnie nadaje się do kompensowania ruchów pomiędzy wałem a oprawą. Miejsca, w których pierścienie się ze sobą stykają są dodatkowo docierane, co sprawia, że oba elementy współpracują bez żadnych problemów.
Pierścienie zewnętrzne w łożyskach przegubowym wykonuje się tak, by można było je rozdzielić. Linię dzielenia, która widoczna jest na łożysku trzeba ustawić w taki sposób podczas montażu, by znajdowała się w nieobciążonej stresie. Konstrukcja łożysk przegubowych sprawia, że pierścienie nie przylegają bezpośrednio do wałów czy opraw.
Łożyska przegubowe rodzaje
Łożyska przegubowe można podzielić na trzy kategorie: łożyska przegubowe promieniowe, łożyska przegubowe skośne oraz łożyska przegubowe wzdłużne. Istnieje także podział łożysk ze względu na serię wymiarową, jak i sposób wykonania, który może być standardowy lub niestandardowy (dla osiągnięcia ponadprzeciętnych rezultatów).
Łożyska przegubowe promieniowe
Łożyska przegubowe promieniowe składają się z pierścieni wewnętrznych oraz zewnętrznych. Ich smarowanie dokonuje się za pomocą samych pierścieni. Pierścienie, które przenoszą siły promieniowe, oddalają przy niedużych momentach naprężenia gnące od wszystkich elementów danej maszyny. Łożyska przegubowe promieniowe stosowane są przy zmiennych obciążeniach w rodzaju uderzeń. Ich głowice przegubowe mogą posiadać uszczelnienia. Bardzo dobrze zabezpieczają one przed wodą oraz zanieczyszczeniami.
Łożyska przegubowe skośne
Łożyska przegubowe skośne składają się z pierścieni wewnętrznych oraz zewnętrznych, jak również z par ślizgowych stal/stal. Stosowane są do przenoszenia sił osiowych oraz promieniowych, stąd też są świetnym zamiennikiem dla części łożysk tocznych stożkowych. Łożyska promieniowe skośne skutecznie przenoszą przemieszczenia oraz siły bez wytwarzania momentów, a to wszystko za sprawą oddalania naprężenia gnącego od poszczególnych części konstrukcyjnych.
Łożyska przegubowe wzdłużne
Łożyska przegubowe wzdłużne mają nieskomplikowaną konstrukcję, bowiem składają się z pierścienia wewnętrznego oraz zewnętrznego i pary ślizgowej stal/stal. Wykorzystywane są do przenoszenia sił osiowych poprzez tworzenie niewielkich momentów. Ponadto bardzo dobrze sprawdzają się przy przenoszeniu sił promieniowych, a to wszystko dzięki połączeniom z różnymi łożyskami przegubowymi serii wymiarowej E. Należy pamiętać o ich systematycznym smarowaniu.
Łożysko przegubowe zastosowanie
Jeśli zastanawiasz się, gdzie stosowane są łożyska przegubowe, to zdecydowanie najczęściej używa się ich do wykonywania instrumentów muzycznych. Równie często mają swój udział w produkcji sprzętu medycznego, opakowań oraz tytoniu. Oprócz tego, wykorzystuje się je w branży kolejowej i motoryzacyjnej. Są niezbędne również przy obróbce drewna.
Modele łożysk przegubowych mogą być różne i to miejsce ich zastosowania determinuje ich cechy charakterystyczne. Część z nich będzie odporna na wysokie temperatury, inne na brud, a jaszcze inne na działanie kwasów, czy drgania. Jeśli szukasz wysokogatunkowych łożysk, nie tylko ślizgowych, pochodzących od sprawdzonych producentów, zajrzyj do sklepu internetowego EBMiA.pl.
Łożyska przegubowe znajdują zastosowanie w bardzo wielu gałęziach przemysłu. Wykorzystywane są zarówno przy budowie, jak i konserwacji maszyn, a także urządzeń technicznych wykonujących ruchy wahliwe. Zalicza się do nich maszyny rolnicze, papiernicze, poligraficzne, a także te używane w transporcie.
Więcej o łożyskach ślizgowych znajdziesz w innym naszym artykule pod tytułem „Łożysko ślizgowe rodzaje, zastosowanie, smarowanie, budowa„
