Osprzęt siłowy – co to jest, z czego się składa i do czego służy?

12 września 2022 0

Autor:

Osprzęt siłowy to niezbędne wyposażenie zakładów przemysłowych, ale nie tylko. Przyda się również w wielu gospodarstwach domowych, dlatego warto dowiedzieć się, z czego się składa osprzęt trójfazowy i do czego służy.

Instalacja jednofazowa czy trójfazowa?

W zakładach przemysłowych i budynkach mamy do czynienia na ogół z dwoma typami instalacji – jednofazowymi i trójfazowymi. Główna różnica polega na tym, iż instalacja jednofazowa ma napięcie 230V, a trójfazowa – 230/400V. Dzięki temu pozwala przesyłać moc ponad 6kW, podczas gdy ta pierwsza – poniżej tej wartości. Ponadto instalacja trójfazowa posiada cztery, a nowsze nawet pięć obwodów prądu zmiennego, podczas gdy jednofazowa – zaledwie dwa (jeden fazowy i jeden neutralny). Instalacja trójfazowa i cały towarzyszący jej osprzęt trójfazowy pomocna jest zatem w miejscach, gdzie pobór prądu jest większy z powodu dużej liczby urządzeń energochłonnych.

Co to jest osprzęt siłowy?

Osprzęt siłowy to urządzenia przeznaczone do podłączenia prądu trójfazowego. Składają się na nie gniazdka przemysłowe, wtyczki siłowe, rozłączniki krzywkowe, rozłączniki izolacyjne oraz przedłużacze. Osprzęt trójfazowy służy do zasilania urządzeń i maszyn o dużej mocy w instalacjach trójfazowych zwanych też „siłą” (stąd nazwa: siłowy = trójfazowy).

Jakie zastosowanie ma osprzęt trójfazowy?

Najczęściej osprzęt siłowy spotyka się w miejscach, gdzie jest duża ilość maszyn i urządzeń pobierających dużo mocy (ponad 6 kW). Jest standardowym wyposażeniem wielu zakładów i hal produkcyjnych. Poza przemysłem, osprzęt trójfazowy znajduje zastosowanie także w domach mieszkalnych. Na ogół instalacja jednofazowa wystarcza do zasilania większości sprzętu AGD i RTV, ale nie zawsze. Instalacja siłowa przydaje się więc często w domach, w których pracuje sporo urządzeń pobierających prąd, np. kuchenka elektryczna i płyta elektryczna. Często też jest niezbędna w domach, gdzie jest ogrzewanie elektryczne.

Poza domem instalacja trójfazowa przydaje się w garażu, gdzie umożliwia podłączenie mocnego sprzętu budowlanego lub ogrodowego. Dzięki temu w razie potrzeby użycie cięższych i mocniejszych maszyn do przebudowy nie będzie problemem.

Dlaczego warto uważnie dobrać osprzęt siłowy?

Aby instalacja trójfazowa działała poprawnie, konieczny będzie specjalistyczny osprzęt siłowy. Pamiętajmy przy tym, że należy go dobrać w zależności od tego, ile obwodów ma nasza instalacja – cztery lub pięć. To zaś wpływa na budowę gniazd, wtyczek i innych akcesoriów siłowych. Poniżej krótko opisujemy najważniejsze produkty tego typu.

Gniazdka i wtyczki siłowe

Gniazda i wtyczki siłowe posiadają budowę odpowiednią dla zasilania cztero- lub pięcioprzewodowego. Zostały zaprojektowane tak, aby być odporne na pracę w trudnych warunkach (kurz czy wilgoć). Dlatego ten osprzęt trójfazowy ma bardzo wysoką klasę szczelności nawet do IP67.

Istnieją różne kategorie gniazdek i wtyczek siłowych, które różnią się ze względu na sposób montażu czy funkcje. Możemy zatem spotkać gniazda siłowe tablicowe i przenośne, a do nich odpowiednie wtyczki siłowe. W tej kategorii sprzedaje się również gniazda natynkowe, rozgałęźniki siłowe oraz zwrotnice faz (inaczej wtyczki siłowe lub wtyczki fazowe).

Rozłączniki izolacyjne trójfazowe

Trójfazowe rozłączniki izolacyjne to osprzęt siłowy służący do czasowego odcinania i kontrolowania napięcia. Montuje się je w rozdzielnicach elektrycznych i układach podrozdzielni, gdzie pozwalają szybko połączyć lub rozłączyć poszczególne obwody elektryczne. Ich funkcja izolująca bardzo przydaje się podczas konserwacji, naprawy, serwisowania i innych czynności wykonywanych przy instalacjach trójfazowych.

Dodajmy jeszcze, że rozłączniki izolacyjne trójfazowe mają tak zwane topiki. Są to elementy ochronne, które w razie zwarcia lub przepięcia topią się i przerywają obwód. Dzięki nim użytkowanie instalacji trójfazowej jest duże bezpieczniejsze dla użytkownika.

Łączniki krzywkowe

Na osprzęt siłowy składają się też rozłączniki krzywkowe, które możecie spotkać pod nazwą łączników krzywkowych. Z ich pomocą można włączyć i wyłączyć urządzenie, a także przełączyć jego funkcję. Ich mechanizm wyposażony jest w pokrętło, oś łącznika i komorę gaszeniową z elementami łączeniowymi. Przekręcenie pokrętła umożliwia otwarcie lub zamknięcie toru prądowego, czyli zasilenie lub rozłączenie urządzenia. Warto dodać, że w jednym takim rozłączniku istnieje możliwość zainstalowania wielu krzywek w wielu konfiguracjach, co pozwala sterować przepływem prądu w wielu obwodach jednocześnie.

Przedłużacz siłowy

Istotnym elementem instalacji 3-fazowej będzie przedłużacz siłowy. Jego główna funkcja to, jak można się domyślić, doprowadzanie prądu z gniazda stacjonarnego do urządzeń znajdujących się w dalszej odległości. Ten osprzęt siłowy składa się z gniazda, wtyczki siłowej oraz przewodu o różnej długości, na ogół od 20 do 50m.

Każdy przedłużacz siłowy należy dobrać w zależności od ilości przewodów, czyli pięć w nowszych instalacjach i cztery w starszych. Liczy się również bezpieczeństwo izolacji kabla oraz solidność wykonania wtyczki i gniazda. Ponadto zwróćmy uwagę na klasę szczelności IP, która powie nam jaką odporność na zapylenie i zawilgocenie wykazuje ten osprzęt trójfazowy.

Na co zwrócić uwagę wybierając osprzęt siłowy?

Wspomnieliśmy już, iż pierwszym kryterium jest dobór urządzeń w zależności od tego, ile obwodów ma nasze instalacja. Drugą kwestią jest solidność wykonania osprzętu do instalacji trójfazowych. Mocne i trwałe elementy to podstawa, tak samo jak klasa szczelności IP. Wybierajmy osprzęt trójfazowy z wysoką pyło- i wodoszczelnością, dostosowaną także do warunków, w których będą pracowały.

W kolejnych artykułach opisaliśmy:

Łącznik krzywkowy – jak podłączyć, zasada działania

Gniazda modułowe – co to jest, zalety

Spadek napięcia – co to jest, przyczyny, jak zapobiec?

Wyłącznik silnikowy – skuteczny sposób na zabezpieczenie silnika

Bezpieczniki, elementy zabezpieczające instalacje elektryczne

 

UdostępnijShare on FacebookShare on Google+Tweet about this on Twitter

Powiązane produkty

Newsletter
Bądź na bieżąco