Pierwszy bezpiecznik topikowy był stosowany już w XIX wieku. Te niepozorne elementy mają bardzo duży wpływ na ochronę odbiorników elektrycznych oraz elektronicznych. Zabezpieczają je przed skutkami przeciążeń instalacji, a także zwarć. Stosowanie bezpieczników topikowych, które są często nazywane korkami zmniejsza prawdopodobieństwo uszkodzenia odbiorników elektrycznych, a nawet ryzyko pożarów. Dowiedz się, jak działają bezpieczniki topikowe i jak je wymienić. Zapraszamy do lektury!
To Thomas Edison w roku 1880 opatentował bezpiecznik topikowy. Warto jednak pamiętać, że jako pierwszy zasadę działania tego komponentu opisał w 1773 roku Edward Nairne, który był konstruktorem znanym z tworzenia rozmaitych wynalazków, takich jak chociażby barometr rtęciowy, generator elektrostatyczny czy gumka do ścierania.
Bezpieczniki topikowe znajdują zastosowanie praktycznie w każdej instalacji elektrycznej, gdyż są skutecznym zabezpieczeniem przed groźnymi przeciążeniami. Z tego też względu warto zaznajomić się z ich działaniem, zastosowaniem oraz konkretnymi oznaczeniami. Przedstawiciele świata elektryki doskonale się na tym znają, ale przeciętne osoby mogą mieć z tym duże problemy.
Jak działa i jak sprawdzić bezpiecznik topikowy?
Znając elementy składowe bezpieczników topikowych oraz ich oznaczenia warto przejść do ich działania. Jak zostało wspomniane nieco wyżej bezpieczniki topikowe odpowiadają w dużej mierze za ochronę instalacji elektrycznej przed przeciążeniami i zwarciami. Z tego zadania wywiązują się doskonale, dlatego są obecnie wykorzystywane na bardzo szeroką skalę.
Bezpiecznik topikowy występuje w dwóch wersjach. Pierwszy to bezpiecznik w formie instalacyjnej, który jest montowany w oprawie bakelitowej. Są to znane wszystkim korki elektryczne. Wkładkę topikową umieszcza się w oprawie bakelitowej. Jedna wkładka ma za zadanie chronić przed konsekwencjami związanymi ze zwarciami oraz przepięciami w jednym obwodzie elektrycznym. Druga wersja to bezpiecznik w formie aparatowej, który instaluje się w odbiornikach elektrycznych. Jest to szklana rurka o niewielkich rozmiarach. W jej wnętrzu umieszczony jest drucik.
Choć te dwa rodzaje bezpieczników topikowych mają inną budowę, działają tak samo. Dwa styki bezpiecznika topikowego połączone są drucikiem, który ma niezwykle cienki przekrój. W momencie gdy przez drut przepływa za duży prąd, zaczyna się on topić do momentu, w którym się przerwie. Wtedy powstaje łuk elektryczny, który jeszcze przez moment przewodzi prąd. By zapobiec tej sytuacji wykorzystuje się bezpieczniki, które oznaczone są symbolem FG. Ich konstrukcja sprawia, że powstanie łuku elektrycznego jest niemożliwe.
W sytuacji, gdy wartość topika stale wzrasta i osiągnie pułap krytyczny dochodzi do jego stopnienia na skutek czego podłączone do obwodu (następuje jego przerwanie) urządzenia są chronione przed zniszczeniami i uszkodzeniami. Jak widać zasada działania jest stosunkowo prosta, ale najważniejsze jest to, aby wybrać dla siebie bezpiecznik z odpowiednim oznaczeniem (np. do instalacji domowej). Jeśli obwód ma zadziałać po raz kolejny konieczne będzie wymienienie niesprawnego bezpiecznika topikowego.
Wymiana bezpiecznika topikowego
Przepalenie się wkładki topikowej nie jest w stanie uchronić przed uszkodzeniem obwodów elektrycznych urządzenia. Ochroni jednak przed poważniejszymi konsekwencjami. Warto zatem pamiętać, że zużyty bezpiecznik topikowy trzeba wymienić na nowy. Jeśli będziesz to robić samodzielnie, zadbaj o to, by nowa cześć była dokładnie taka sama jak ta, którą chcesz wymienić. Istotne są przede wszystkim oznaczenia. Zwróć na nie uwagę, by nie pomylić na przykład bezpiecznika zwłocznego z szybkim, ponieważ ma to ogromne znaczenie dla prawidłowego działania tego elementu.
Podejmując temat wymiany bezpiecznika topikowego warto wspomnieć o watowaniu bezpieczników. Jest to bocznikowanie bezpiecznika kawałkiem drutu, czyli podstawowy błąd bardzo często popełniany przy naprawie bezpiecznika. Nie warto naprawiać tego elementu domowymi sposobami. Najlepiej od razu zainwestować w solidny bezpiecznik. Zwłaszcza, że nie jest on drogi.
Oznaczenia bezpieczników topikowych
Kluczową sprawą przy doborze bezpieczników topikowych są występujące na nich oznaczenia. Poszerzenie wiedzy w tym zakresie skutkuje tym, iż zainteresowani nie popełnią błędu i będą w stanie dobrać idealne bezpieczniki do konkretnej instalacji elektrycznej.
Najpopularniejsze oznaczenia bezpieczników topikowych to: a – ochrona przed zwarciami, Tr – przeznaczone do transformatorów, M – umieszczane w silnikach, L – do przewodów, g – chroni nie tylko przed zwarciami, ale też przeciążeniami, G – bezpiecznik o charakterze uniwersalnym, D – przeznaczony do instalacji domowych, HH – średniego napięcia, NH – niskiego napięcia, F – szybki oraz UR – ultraszybki.
Jak widać warto zapoznać się z tego typu oznaczeniami bezpiecznika topikowego i dopiero później udać się na zakupy. Okaże się to niezwykle pomocne, gdyż w ten sposób zadba się o swoje bezpieczeństwo.
Budowa bezpiecznika topikowego
Warto zastanowić się również nad tym jaką budowę ma bezpiecznik topikowy. W tym miejscu warto wyróżnić następujące elementy budowy bezpiecznika topikowego:
– nośnik,
– wstawkę kalibrową,
– solidną osłonę,
– podstawę bezpiecznikową,
– wkładkę topikową.
Zdecydowanie najważniejszym elementem budowy bezpiecznika topikowego jest znajdujący się w nazwie topik. W procesie jego produkcji nieocenioną rolę pełnią miedziane druciki. Kluczowe jest to, aby bezpieczniki były dobierane przez osoby, które się na nich znają i wiedzą o nich dosłownie wszystko. Nie ma żadnych problemów, aby zrobić to w sklepach stacjonarnych, ale również tych działających w Internecie. Prawidłowa budowa bezpiecznika topikowego sprawi, że użytkownicy będą mogli swobodnie skorzystać z ich bezcennych właściwości. Duże znaczenie ma też renoma producenta.
Bezpieczniki topikowe cena i gdzie kupić?
Cena bezpiecznika topikowego waha się od kilku do kilkunastu złoty. Niektóre modele bezpieczników topikowych kosztują nawet kilkadziesiąt zł. Bezpieczniki topikowe kupisz w sklepie EBMiA.pl
Bezpieczniki szklane mogą Państwo kupić w naszym sklepie EBMiA.pl
W kolejnych artykułach opisujemy:
Bezpieczniki, elementy zabezpieczające instalacje elektryczne
Rodzaje bezpieczników elektrycznych
Spalony bezpiecznik – jak wygląda i jak sprawdzić?
