Gwintowniki należą do narzędzi skrawających, czyli do narzędzi, których głównym zadaniem jest skrawanie lub mówiąc inaczej zdejmowanie małych fragmentów obrabianego materiału. Mają one za cel nacinanie gwintów wewnętrznych.
Ich budowa jest dość prosta – są podobne do śruby przy czym, jest wyposażony w ostrze skrawające. Poprzez wkręcanie w otwór nacina w środku gwint.
Składają się z części roboczej, części skrawającej oraz oczywiście uchwytu. Ponadto ważnym elementem jest część prowadząca końcówki, która ma kształt lekko zbieżnego stożka. Ma to na celu zmniejszenie grubości wióra oraz zmniejszenie naprężeń, które mogą spowodować uszkodzenie gwintu lub nawet złamać gwintownik w otworze.
Ponadto wzdłuż części skrawającej są rowki, które tworzą ostrza i odprowadzają wióry. Ich ilość zależy od średnicy. Im większa tym więcej rowków. Maksymalna ilość to 5 rowków.
Zależnie od sposobu gwintowania można rozróżnić dwa rodzaje gwintowników:
Przy ręcznych gwintowanie odbywa się kilku stopniowo, najpierw używany jest zdzierak, a następnie wykańczak. Przy maszynowym gwint nacinany jest w jednym przebiegu.
W innym naszym artykule opisujemy jakie użyć otwory pod gwinty
